Wat is het Inca-sjamanisme? Wat zijn Paqo’s?

“Shamanism is an ancient, worldwide practice of engaging with spirit helpers and the forces of the natural worlds to develop relationships, solve problems, and perform healing”

Het Incarijk werd opgericht in Cuzco in het jaar 1438 en verspreidde zich in de jaren daarna uit over Zuid-Colombia over Ecuador, Peru, Bolivia, Chili en Argentinië. Het was destijds het grootste rijk in Zuid-Amerika. Er woonden veel verschillende volken, met ieder hun eigen taal, grondgebied en manier van leven. Een van die volken is de Q’ero, waarvan enkelingen, zowel mannen als vrouwen, tot op de dag van vandaag het Inca-sjamanisme leven en uitdragen.

Het Inca-sjamanisme
Het sjamanisme dat bij de Inca’s hoort is één van de oudste sjamanistische tradities. Toen de Spanjaarden Zuid-Amerika binnenvielen, is een deel van de Q’ero gemeenschap heel hoog het Andesgebergte ingetrokken en hebben veel van hun kunde en kennis weten te bewaren en door te geven. Het Inca-sjamanisme heeft daardoor een oorspronkelijke, zuivere staat behouden. Nu het ijs van hun heilige bergtoppen smelt, is het tijd om de wijsheid open te stellen voor de westerse wereld, teneinde noord en zuid en oost en west met elkaar te verbinden.

In de Quecha taal betekent Paqo letterlijk ‘lama’. De term wordt gebruikt om de sjamaan of mysticus aan te duiden die het heilige pad bewandelt en volgens de eeuwenoude spirituele Andestradities leeft. Al duizenden jaren zorgen Paqo’s voor het welzijn van hun volk. Mensen komen bij hen met allerhande klachten op lichamelijk, emotioneel, geestelijk en spiritueel gebied.

Een Paqo in wording
Een Paqo-sjamaan word je niet zomaar. Meestal is er een gebeurtenis die voorafgaat aan de roep om sjamaan te worden. Iemand kan letterlijk geraakt worden door bliksem, of een zich steeds weer openende wond of een ernstige ziekte hebben en er bijna aan overlijden. Vervolgens wordt diegene bij een Paqo-sjamaan gebracht, die de spirits raadpleegt en hem of haar heelt.  Het besef dat er iets groters voor hem of haar in het verschiet ligt, is geboren. Een roep om sjamaan te worden leidt degene naar de leraar-sjamaan en er volgt een jarenlange training met intensieve begeleiding. Paqo word je niet zomaar; het beoefenen van het Inca-sjamanisme is een levenslang proces.

Unieke Paqo’s
Net als ieder persoon uniek is, is ook iedere Paqo uniek met zijn of haar gaven. Ook de kennis en wijsheid onder de Paqo’s verschilt. Wat bij de ene Paqo wel bekend is, kan voor de andere Paqo een ontdekking zijn van verloren gegane kennis. Dat komt omdat het van generatie op generatie op generatie mondeling wordt overgedragen. Daarnaast was er soms wegens lokaal gebrek aan belangstelling voor het Inca-sjamanistische pad, niet altijd iemand die de kennis kon ontvangen.

Verschillende soorten Inca-sjamanen
Er zijn verschillende soorten sjamanen binnen het Inca-sjamanisme.

  • Pampamesayoq, ook wel aardehoeder genoemd of sjamaan in dienst van Pachamama, Moeder Aarde. De Pampamesayoq is een Paqo-sjamaan die gespecialiseerd is in het maken van offerandes en Despacho’s. De Pampamesayoq communiceert met Pachamama en werkt op veel manieren met de Mesa. Hij/zij reist in de onzichtbare werelden, communiceert met de zon, maan, sterren en archetypen/krachtdieren en de diverse lagen in Pachamama.
  • Altomesayoq, is een Paqo-sjamaan die met één of meerdere Apus (heilige bergspirits) is verbonden. Hij/zij communiceert met deze spirits. Een Altomesayoq werkt voornamelijk met de bovenwereld, de Hanaq Pacha. Hij/zij heeft ook een Mesa, maar werkt daar meestal niet mee.

Zowel Pampamsayoqs als Altomesayoqs kennen verschillende niveaus.

In de traditie van het Inca-sjamanisme bestaat alles uit levende energie (Kawsay). In andere tradities heet die energie chi, prana of ki, maar ze draaien allemaal om hetzelfde: de levende, vitale en stromende kracht die aangestuurd wordt door het universum.
De Paqo’s zijn meesters van deze levende energie (Kawsay), die in twee manifestaties voorkomt: Sami, zuivere, lichte energie en Hucha, zware, donkere energie.

Hucha en Sami
De Paqo’s hebben het over lichte en zware energie, niet over positieve en negatieve energie. Hucha en Sami zijn twee manifestaties van dezelfde kracht. Wat voor de ene persoon Hucha is, is dat voor de andere persoon niet.
Door niet in harmonie met jezelf, je omgeving en de aarde te leven creëer je zelf Hucha waardoor energie niet meer stroomt en er blokkades ontstaan.
De Paqo vult de zuivere energie in het energiesysteem van de cliënt aan en brengt diens trillingen in harmonie. Daardoor kan de levende, kosmische energie weer doorstromen tot diep in Moeder Aarde.

Het reizen door de werelden
Voor zijn/haar werk reist de Paqo naar (één van) de drie werelden: de benedenwereld (Ukhu Pacha), de middenwereld (Kay Pacha) en de bovenwereld (Hanaq Pacha). Daar halen ze de nodige informatie op voor healings, initiaties of soul retrievals en halen ongewenste energieën weg.

Kortgezegd is de wereld van de Hanaq Pacha die van de meest verfijnde energieën, de Kay Pacha is onze fysieke aarde, de alledaagse wereld waarin we leven en de Ukhu Pacha is de benedenwereld met vele lagen.

Ayni

Eén van de belangrijkste principes in het Inca-sjamanisme is Ayni. Ayni wordt vertaald als wederkerigheid, een uitwisseling. Het sociale en mystieke systeem In Peru is gebouwd op het principe van Ayni.
In sociale zin kan Ayni wijzen op omgaan met anderen: je behandelt anderen zoals je zelf ook behandeld wilt worden en je verdeelt het werk dat gedaan moet worden. Als de boer van het dorp naast je bijvoorbeeld een mislukte oogst heeft en hij vraagt je om te eten, dan geef je hem dat. In ruil daarvoor kan hij op jouw land werken.

In mystieke zin vormt Ayni de basis voor elk Inca-sjamanistisch ritueel en elke ceremonie. De Paqo maakt bijvoorbeeld een Despacho, een heilige offerande aan Moeder Aarde, en ontvangt daar wijsheid of een positieve uitkomst van omstandigheden voor terug.

Je zou kunnen zeggen dat Ayni  een heilig uitwisselingsprincipe is met de levende energie: je ontvangt en geeft terug aan Moeder Aarde. Er vindt een onzelfzuchtige, voortdurende vorm van dienstbaarheid plaats.

Het is belangrijk voor de harmonie en gezondheid van mens en aarde om in Ayni leven met de omgeving, mensen, Pachamama en de natuur. Het is een kracht die harten opent en verbindt en ervoor zorgt dat je in overvloed kan leven en in alle volheid van het leven kunt genieten. Geven en ontvangen is in balans en dat brengt je dichterbij al-dat-is, waar jij onderdeel van bent.

Mesa: de ‘toolkit’ van de Inca-sjamanistische practitioner De inhoud van Mesa

In het Inca-sjamanisme is de Mesa één van de belangrijkste “heilige voorwerpen” bij healing, initiaties, ceremonies en rituelen. De Mesa is een medicijnbuidel met twaalf krachtige, ingewijde stenen, die ook wel ‘Khuya’s’ worden genoemd. De Mesa bevat daarnaast twee Hucha Rumi-stenen en de Lineage Stone, de steen die jou verbindt met jouw afstamming met de Paqo’s. Ook bevat je Mesa ook een aantal voorwerpen die voor jou een speciale betekenis hebben, bijvoorbeeld een grote schelp die je hebt gevonden (of de schelp heeft jou gevonden!).

Het uiterlijk van de Mesa

De stenen zijn gewikkeld in een vierkant binnenkleed, de Watana. Daaromheen gevouwen zit een Mestana, het buitenkleed. De Mesakleden worden dichtgebonden met een koord waar kraaltjes in geweven zijn. De kleden die hiervoor gebruikt worden zijn door de Peruviaanse vrouwen geweven in verschillende patronen: de historie van de Q’ero en hun verbinding met de spirits staan erin geweven. Daardoor stralen de kleden op zichzelf al een enorme kracht uit.

Training: begeleiding bij het bouwen van je eigen Mesa
Een Mesa bouwen is niet iets wat je zomaar zelf doet. Onder begeleiding van een ingewijde en getrainde Paqo-sjamaan bouw je de mesa stap voor stap. Dit kan wel een jaar of langer duren, want iedere steen wordt ingewijd en verbonden met bepaalde energiën en spirits, zoals de vier windstreken, de heilige bergen en hun bijbehorende Apus, Pachamama, de Ñustas en de voorouders.

Eindinwijding en versterking van de Mesa
Als de Mesa compleet is, volgt de uiteindelijke Mesa-inwijding. De Mesa wordt verbonden met alle Mesa’s die ooit waren, die er nu zijn en die zullen komen.
Door je Mesa aandacht en voeding te geven wordt je band met de helende spirit energieën van de Khuya’s steeds sterker. Door ermee te werken, wordt de Mesa energetisch deel van jou en andersom.

Meer informatie
Mocht je de kriebels voelen om onder begeleiding een Mesa te bouwen, neem dan contact met me op. Bij voldoende deelname is er weer een Mesa-training.

Despacho
De Paqo (Inca-sjamaan) begint de Despacho met het openen van de heilige ruimte. Daarna worden op een vel wit papier bloemblaadjes gelegd en vaak watten en offerandes zoals bijvoorbeeld een schelpje, een kruis, rijst, suiker, (lama)vet, rozijnen, kruiden, snoepgoed, takjes etc. Iedere offerande voor Pachamama heeft een specifieke betekenis.

Als deelnemer van een Despacho krijg je een K’intu, dat zijn drie (coca) blaadjes, waar je je gebeden, je vraag om healing, je dankbaarheid en intenties in kunt blazen en die K’intu wordt bij de offerandes in de Despacho gelegd. De Despacho lijkt net een kleurrijke mandala.

Als de Despacho afgerond is verpakt de Paqo de offerande tot een bundel en reinigt daarmee je energieveld zodat juist die energieën die blokkeren om open en ontvankelijk te zijn, losgelaten kunnen worden.

Op het moment dat de Despacho geofferd wordt aan de aarde, aan het water of aan het vuur, kan de energie gaan transformeren. Met het vrijkomen van die energie wordt vervolgens jouw essentie opgeroepen en nieuwe energie van de spirits wordt door de Paqo in je kruinchakra geblazen.